8 ECTS credits
210 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1006468ANR voor alle studenten in het 1e semester met een inleidend bachelor niveau.
1. Wetenschappelijk denken: Prof. K. Hellemans en S. Van Laere
De inhoud van Wetenschappelijk denken bestaat uit twee delen
Deel 1. Wetenschappelijk denken: Prof. K. Hellemans
Dit deel brengt de studenten een aantal basisvaardigheden en inzichten bij die essentieel zijn voor hun oriëntatie binnen het academisch onderwijs en begrip van het hedendaagse biomedisch en farmaceutisch gerichte onderzoeksproces. De evolutie van het wetenschappelijk denken en onderzoek naar de hedendaagse wetenschapsbeoefening wordt tijdens de hoorcolleges in perspectief gezet aan de hand van voorbeelden die verwijzen naar concrete en voor de student herkenbare verworvenheden uit de levens- en natuurwetenschappen. Aan de hand van de empirische cyclus wordt uiteengezet dat het proces van kennisvergaring, het wetenschappelijk onderzoek, wetenschapscommunicatie en -publicatie innig verstrengeld zijn en hun eigen systematiek hebben. De student maakt hierbij kennis met de inzichten van Karl Popper en met de methode van onderzoek waarin het vinden van denkfouten belangrijker is dan de bevestiging van hypothesen. Dat wetenschap als maatschappelijk verschijnsel ook sociologische kenmerken vertoont en verstrengeld is met belangrijke ethische en morele vragen wordt geïllustreerd aan de hand van het werk van hedendaagse wetenschapsfilosofen. Gevallen waarin het wetenschappelijk denken en handelen gecompromitteerd werden door dogmatiek en politiek worden besproken, maar ook moderne voorbeelden van wetenschappelijk falen waar het eigenbelang van de onderzoeker centraal staan (plagiaat, onderzoeksvervalsing) worden behandeld. De student zal ook een toepassingsgericht inzicht krijgen in de verschillende publicatievormen van wetenschappelijke informatie, de organisatie van de wetenschappelijke literatuur, de structuur, het schrijven en de evaluatie van wetenschappelijke artikels, het omgaan met bronnen, citeren en refereren, en maakt kennis met diversie databanken en strategieën voor het gericht zoeken, kritisch leren lezen en beoordelen van artikels. Tevens zullen onderwerpen zoals als experimentele vraagstelling, meting, interpretatie van gegevens, visualisering van kwantitatieve informatie en rapportering aan bod komen. Deze onderwerpen worden inhoudelijk behandeld tijdens de hoorcolleges en verder geoefend tijdens de practica waarin het verwerven van een logische/kritische zoekstrategie, het kritisch omgaan met en het verwerken van de gevonden informatie en het begrijpen van en toepassen van richtlijnen bij lezen en schrijven van wetenschappelijke teksten centraal staan. Zoekstrategieën van wetenschappelijke literatuur zijn enkel mogelijk mits men de woord- en taalhulpmiddelen zowel in de Nederlandse als Engelse taal beheerst (biomedisch onderzoek wordt voornl. gepubliceerd in het Engels). De hoorcolleges behandelen de te kennen leerstof, en zijn bovendien essentieel voorbereidend voor de practica. Samen vormen ze een geheel om de beoogde competenties te verwerven.
Deel 2. Medische Informatica: Van Laere S
Het doel van het gedeelte medische informatica binnen Wetenschappelijk denken is de studenten vertrouwd te maken met de moderne informatica werkmiddelen, voor gebruik als student, als onderzoeker en als professional in de medische sector. Er wordt vertrokken van de belangrijkste basisbegrippen van de informatica, om vervolgens de belangrijkste toepassingen te bestuderen en te oefenen, inclusief elektronische medische informatiebronnen.
De topics die achtereenvolgend aan bod komen zijn: leren rekenen met bits en bytes, kernconcepten uit de informatica (zoals de Wet van Moore of het singulariteit principe), elektronische informatiebronnen, digitale veiligheid, formeel logisch denken en de link met het wetenschappelijk zoekproces, en eGezondheid in België.
2. Epidemiologie: Prof. Bilsen
In de hoorcolleges epidemiologie krijgt de student een grondige introductie in de belangrijkste principes en concepten van de epidemiologie, geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. Er wordt kort stilgestaan bij de achtergrond en geschiedenis van de epidemiologie. Epidemiologie wordt gedefinieerd en de specifieke benadering van ziekte en gezondheid wordt toegelicht.. Er wordt meer uitgebreid stilgestaan bij de verschillende basisbegrippen en meest voorkomende epidemiologische maten zoals mortaliteit, morbiditeit, incidentie, prevalentie, epidemiologische breuk, standaardisatie,... In een apart deel wordt ingegaan op de betrouwbaarheid en validiteit van metingen en screening. Vervolgens komen verschillende epidemiologische onderzoeksmethoden aan bod, zowel observationele designs, zoals cross-sectioneel, patiënt-controle studies, longitudinaal, cohort studies, ecologische studies, als experimentele designs, zoals randomized controlled clinical, field en community studies. Verschil tussen causaliteit en associaties wordt duidelijk uitgelegd. Doorheen de ganse cursus worden concrete toepassingen en voorbeelden gebruikt om de theorie, concepten en werkwijze binnen de epidemiologie te verhelderen en de link met de praktijk te bewaren.
Aanvullend studiemateriaal:
Eigen aantekeningen van de student tijdens de lesuren.
Voor de geïntegreerde practica wetenschappelijk denken en medische informatica is aanwezigheid verplicht, dit omvat eveneens verplichte deelname aan een taaltest Academisch Nederlands. Er wordt ook verwacht dat de student minstens wekelijks het elektronisch leerplatform checkt voor updates i.v.m. het vak.
Studenten die onvoldoende scoren voor de taaltest Academisch Nederlands dienen verplicht een remediëringstraject te volgen in het tweede semester. Aanwezigheid en indiening van de afstandstaken die binnen dat traject vallen is verplicht. Elke afwezigheid of het niet indienen van afstandstaken, zal leiden tot het niet mogen herindienen van de geïntegreerde taak
Voor het gedeelte Wetenschappelijk denken:
De student:
-kent de historische basis van het westerse wetenschappelijk denken.
-is op de hoogte van het logisch model van het wetenschappelijk onderzoeksproces en herkent ook het maatschappelijk proces in de wetenschap.
- weet wat wetenschappelijk falen is en kan de diverse vormen daarvan identificeren.
- kan literatuur opzoeken en correct refereren met de moderne informatica middelen.
- heeft een basiskennis van de wijze waarop kwantitatieve gegevens grafisch correct worden uitgedrukt.
Voor het gedeelte medische informatica:
De student:
- kan vlot omgaan met de eenheden van de informatica en deze converteren.
- kan de meest geschikte informatica toepassingen zoeken, kiezen en
gebruiken voor het (levenslange) leren, onderzoek en de medische
praktijk.
- kan de meest relevante medische informatiebronnen onderscheiden en
gebruiken op de meest adequate wijze.
- kan de beste principes van veiligheid en privacy aspecten in de
informatica toepassen.
Leerresultaten Epidemiologie:
-De student kan belangrijke historische en actuele ontwikkelingen in de epidemiologie schetsen.
-De student kan een definitie geven van epidemiologie in termen van object en methode
-De student kan voorbeelden van toepassingen van epidemiologie geven
-De student kan de belangrijkste epidemiologische begrippen uitleggen (mortaliteit, morbiditeit, prevalentie, incidentie, betrouwbaarheid, validiteit, vertekening, confounding, causaliteit, associatie,..)
-De student kan freqentie- en associatiematen berekenen in eenvoudige situaties (prevalentie, incidentie, incidentiedichtheid, stertecijfers, relatief risico, attributief risico, odds ratio, ...)
-De student kan de verschillende onderzoeksdesigns uitleggen en de voor- en nadelen ervan alsook de toepasbaarheid ervan aantonen.
-De student is in staat om gegevens van (medisch gericht) wetenschappelijk onderzoek begrijpend te lezen en kritisch te beoordelen.
-De student kan aangeven wat verstaan wordt onder 'empirische onderzoekscyclus"
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Schriftelijk bepaalt 85% van het eindcijfer
WPO Praktijkopdracht bepaalt 15% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Schriftelijk dient men volgende opdrachten af te werken:
Binnen de categorie WPO Praktijkopdracht dient men volgende opdrachten af te werken:
Wetenschappelijk denken: Prof. Hellemans
De stof van de hoorcolleges 'Wetenschappelijk Denken' & ‘Medische Informatica’ wordt samen geëxamineerd via schriftelijke meerkeuzevragen (met giscorrectie) en open vragen. Het examen gebeurt met gesloten boek.
De leerstof van de hoorcolleges 'Epidemiologie' wordt geëxamineerd via schriftelijke meerkeuzevragen (zonder giscorrectie) en een paar open vragen. Het examen gebeurt met gesloten boek
Wetenschappelijk denken: Prof. Hellemans
De stof van de hoorcolleges 'Wetenschappelijk Denken' & ‘Medische Informatica’ wordt samen geëxamineerd via schriftelijke meerkeuzevragen (met giscorrectie hogere censuur) en open vragen. Het examen gebeurt met gesloten boek.
De leerstof van de hoorcolleges 'Epidemiologie' wordt geëxamineerd via schriftelijke meerkeuzevragen (zonder giscorrectie) en een paar open vragen. Het examen gebeurt met gesloten boek
Het deel Taak WD/INF (geïntegreerde taak) wordt digitaal binnen gevraagd via Canvas voor de eerste examenperiode van de eerste zittijd (januari). Studenten dienen de taak op papier binnen te brengen op de dag van het examen, of zoals anders meegedeeld tijdens de lessen. Deelname aan de WPO is verplicht, alsook deelname aan een taaltest Academisch Nederlands. Aanwezigheid wordt getoetst aan het eind van elke WPO sessie. Niet deelname aan de WPO en de taaltest leidt tot een uitsluiting voor de WPO praktijkopdracht en geeft aanleiding tot een afwezigheid voor dit onderdeel in zowel eerste zit als tweede zittijd
Studenten die onvoldoende scoren voor de taaltest Academisch Nederlands (<60%) en die onvoldoende scoren op de Taak WD/INF (<50%) dienen verplicht een remediëringstraject te volgen in het tweede semester. Het volgen van dit traject geeft de mogelijkheid om een aangepaste geïntegreerde taak aan te leveren. Aanwezigheid en indiening van de afstandstaken die binnen dat traject vallen is daarom verplicht. Elke afwezigheid of het niet indienen van afstandstaken, zal leiden tot het niet mogen herindienen van de geïntegreerde taak.Het opleidingsonderdeel wordt beoordeeld met één eindcijfer. Dit eindcijfer bestaat uit de volgende deelcijfers gewogen volgens hun respectievelijke gewichten: Wetenschappelijk denken, Epidemiologie, Informatica en Taak WD/INF (geïntegreerde taak). Deze deelcijfers kunnen op aanvraag van de student worden bekomen. Er wordt een rekenkundig gemiddelde gemaakt op voorwaarde dat de student voor elk van de onderdelen minstens 50% haalt of op maximaal één onderdeel een cijfer tussen 45% en 49%. Bij een cijfer van 44% of lager op één of meer van deze onderdelen (inclusief het WPO geïntegreerde taak) is het eindcijfer voor het gehele vak gelijk aan dat van het laagste resultaat. Bij slechts één cijfer tussen 45% en 49% op één van boven vermelde onderdelen wordt het rekenkundig gemiddelde bepaald. Indien meer dan één cijfer tussen 45% en 49% op één van boven vermelde onderdelen werd behaald, zonder inclusie van cijfers van 44% of lager, zal het eindresultaat naar 45% (of te 9/20) gebracht worden. Afwezigheid op een examenonderdeel leidt tot de resultaatcode 'afwezig' op het geheel.
Deelvrijstellingen zijn mogelijk in de 2e zittijd van het desbetreffende academiejaar voor die onderdelen waarvoor 50% behaald werd.
Deelvrijstellingen worden WEL overgedragen naar een ander academiejaar, indien de student hiervoor online het aanvraag tot vrijstellingen formulier invult, gestaafd met de nodige documenten. De student krijgt enkel de vrijstelling wanneer alle documenten hiervoor correct werden aangeleverd. Elke aanvraag wordt behandeld tot en met 15 oktober en wordt via mail beantwoord aan de student.
.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de biomedische wetenschappen: Standaard traject
Bachelor in de biomedische wetenschappen: Startplan