6 ECTS credits
157 u studietijd
Aanbieding 2 met studiegidsnummer 1009766BER voor alle studenten in het 1e semester met een verdiepend bachelor niveau.
Na een algemene inleiding en situering van het staatsrecht, worden de voornaamste bronnen van het grondwettelijk recht besproken. Daarbij gaat o.m. aandacht naar de verhouding van het internationaal recht tot het nationaal recht. Vanzelfsprekend komt de Belgische Grondwet uitgebreid aan bod, evenals de procedure om deze fundamentele tekst te herzien. In het hoofdstuk over de (federale) wet wordt de taakverdeling tussen de Kamer van volksvertegenwoordigers en de Senaat toegelicht, evenals de verschillende wijzen waarop een wet tot stand kan worden gebracht. Naast het overzicht van de geschreven bronnen, wordt ook kort stilgestaan bij de ongeschreven bronnen van het grondwettelijk recht, nl. de gewoonte (vb. leerstuk van de regering in lopende zaken) en de algemene rechtsbeginselen (vb. beginsel van de scheiding der machten), gezien hun belangrijke politieke relevantie.
In het tweede deel wordt de Belgische Staat in al haar geledingen ontleed. De voornaamste kenmerken van de Belgische Staat worden uitgebreid besproken (rechtsstaat, federale staat gericht op samenwerking, representatieve democratie - nationale soevereiniteit, monarchie, parlementair regime, scheiding der machten, scheiding van kerk en staat). De federale wetgevende en uitvoerende macht worden in al hun facetten besproken (samenstelling via verkiezingen, traditionele regeringsvorming en ontslag, onderlinge samenwerking en controle, voornaamste taken en bevoegdheden, statuut van de Koning en van de federale regering). Wat de rechterlijke macht betreft, wordt verwezen naar het opleidingsonderdeel 'Inleiding tot het recht'. Evenwel worden de voornaamste beginselen die het recht spreken beheersen (en dus de burger beschermen) besproken, zoals de onafhankelijkheid van de rechter en de rechten van de verdediging. In het tweede deel worden ook de grondwettelijke beginselen betreffende de gewapende macht (leger en politie) belicht.
Deel 3 van de cursus legt de nadruk op de gemeenschappen en de gewesten en bespreekt hun politieke organen en bevoegdheden. Alvorens het laatste deel aan te vatten, wordt nog kort bij de rol en de werking van het Grondwettelijk Hof stilgestaan, gezien zijn sleutelrol in het Belgisch politiek bestel.
Het laatste deel van de cursus betreft de grondrechten en vrijheden van de burgers, met focus op de meest relevante rechten (o.m. gelijkheid en verbod op discriminatie, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vergaderen, persvrijheid, vrijheid van vereniging, persoonlijke vrijheid en aanhouding).
Ten slotte, wordt de politieke actualiteit zo veel als mogelijk betrokken bij de hoorcolleges.
Toelichting werkvormberekening
- Hoorcollege (HOC): collectieve contactmomenten waarop de docent de leerinhouden behandelt
- Zelfwerk en –studie (ZELF): contactonafhankelijke activiteiten
Onderstaande werkvormberekening is indicatief en geeft een aanduiding van de te verwachten studiebelasting.
HOC: 39 uur (13 x 3 uur)
ZELF: 118 uur
De studenten beheersen de structuren en de werking van de Belgische staatsmachten op federaal en deelstatelijk niveau.
Zij kunnen de Rechten en Vrijheden beschrijven en uitleggen.
De studenten kunnen de verbanden tussen grondwettelijke ontwikkelingen uitleggen (bvb. alarmbelprocedure en paritaire samenstelling federale ministerraad).
De studenten kunnen de Belgische Grondwet en de wetten houdende institutionele hervormingen correct lezen, begrijpen en samenvatten.
De studenten kunnen de totstandkoming van het grondwettelijk recht en het dynamische karakter ervan uitleggen.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:
Het examen verloopt mondeling met schriftelijke voorbereiding.
De studenten mogen gebruik maken van de grondwet en wetteksten. Zij dienen hun eigen exemplaren naar het examen mee te brengen.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting politieke wetenschappen, minor onderwijs
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting politieke wetenschappen, minor sociologie
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting politieke wetenschappen, minor communicatiewetenschappen
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting politieke wetenschappen, minor geschiedenis
Bachelor in de politieke wetenschappen en de sociologie: - afstudeerrichting politieke wetenschappen, minor bedrijfseconomie