6 ECTS credits
155 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1010115ANR voor alle studenten in het 1e semester met een inleidend bachelor niveau.
Tijdens de HOC worden (1) de bouwstenen, de biota, de omstandigheden en hulpbronnen, de trofische niveau’s, de gilden, de samenlevingsrelaties enz. grondig besproken, theoretisch én met praktische, herkenbare voorbeelden. Ecosystemen worden ‘uiteengerafeld’ in functie van de gewenste analyse. Minstens drie actuele topartikels betreffende belangrijk ecologisch onderzoek (één in het Nederlands, één in het Engels met toegeleverde Nederlandse vertaling, één in het Engels) kunnen worden gelezen, het wetenschappelijk jargon wordt besproken en de inhoud wordt klassikaal behandeld.
Tijdens de excursie (4 dagen naar het Noordfranse dépt. Pas-de-Calais, ‘site des 2 caps’, infralittoraal tot duinecosysteem) wordt (2) bovenstaande analyse in de praktijk gebracht en geoefend. Niet noodzakelijk in die volgorde (immers afhankelijk van de getijden) worden grenzen bepaald van ecosystemen, biotopen, habitats, worden ecotones gezocht (intergetijden, duinsuccessie,…), worden gevonden biota toegewezen aan trofische niveau’s. Deze excursie kan ook in het weekend of tijdens verlofdagen vallen omdat de getijden in combinatie met organisatorische beperkingen bepalend zijn voor de excursiedatum.
Determinatieliteratuur wordt gebruikt en identificaties uitgevoerd (kennismaking met dichotome sleutels, met nomenclatuur, met differentiërende kenmerken, variabiliteit, arealen, en ook met strijdigheden in informatie uit literatuurbronnen).
Aangeleerd wordt ook dat inzameling, onderwijs en wetenschap op het terrein verantwoord moeten blijven t.o. het milieu (geen grootschalige, zinloze inzameling, niet-destructieve waarneming), juist ook waar het waarneming van levend materiaal betreft.
Eén of twee praktische observaties (gegeven ecologische probleemstelling/hypothese en autonome, groepsgewijze ontwikkeling van waarnemings- en meetstrategie) vinden plaats op het veld.
In de practicumreeks wordt tevens actuele milieuproblematiek (verbonden aan observaties tijdens de excursie en ecologische thematiek) interactief ontleed en besproken. De problematiek omtrent ‘microplastics’ is hier een voorbeeld van.
Een bezoek aan het mariene centrum Nausicaä (Boulogne s/Mer) laat toe de vraagstellingen buiten het kustgebied van gematigde klimaatgebieden te trekken en met opdrachtenlijsten en elementaire zelfwerkzaamheid (in kleine groepen) een brede biogeografische en ecologische vraagstelling aan te pakken.
De practica in kleine groepen zijn afgestemd op de excursie naar Frankrijk. Allereerst is het een voorbereiding op de excursie. Materiaal (levend of dood) afkomstig van het excursiegebied, wordt geïdentificeerd, geobserveerd en schematisch geplaatst in trofische systemen. Na de excursie worden de waarnemingen en metingen uitgewerkt en in verslagen uitgeschreven.
Figuren (ppt) zijn ter beschikking van de studenten via het leerplatform, de te lezen artikels worden als pdf-file gestuurd en zijn op het leerplatform beschikbaar.
Een sterk aanbevolen ondersteunend tekstboek is :
Begon M, & Townsend C R & Harper J L 2020 Ecology. From individuals to ecosystems. Blackwell Scientific Publications. ISBN: 9781119279358, (of latere uitgaven).
Tijdens de HOC kan mogelijk het volgende meer recente boek als vervanging voorgesteld worden :
Singer F, 2016 Ecology in action. Cambridge University Press. ISBN 9781107115378.
Er wordt bovendien ruimschoots up-to-date literatuur gebruikt tijdens de practica en excursie.
Bijkomende info:
Voor de excursie wordt een financiële bijdrage gevraagd (ongeveer 200 € in 2018).
Eindcompetenties
Dit OO draagt expliciet bij tot volgende competenties van de Biologie-opleiding:
Algemeen
- Zelf ontwikkelen van eigen leerproces (I)
- Samenwerken (II)
- Kritisch analyseren (IV)
- Presenteren (V)
Vakspecifiek
- Formuleren van vraagstellingen (VI)
De student die dit opleidingsonderdeel succesvol afsluit kan een ecosysteem in zijn onderdelen opsplitsen, die onderdelen juist benoemen en de samenhang tussen de onderdelen onderzoeken. Hij/zij kan deze gegevens goed presenteren.
Doelstelling van de cursus is een analyse, een opsplitsing, een categorisatie van het ecosysteem, (a) volgens een trofische en functionele analyse, (b) volgens een ruimtelijke analyse (schaal, grenzen en ecotones) en (c) volgens een taxonomische karakterisatie (dit laatste is hier van ondergeschikt belang en slechts een hulpmiddel voor bronnenonderzoek over betreffende soorten).
Deze Ba1-cursus heeft tot doel een ecosysteem of een deel daarvan beschrijfbaar en meetbaar te maken, door het aflijnen en benoemen van onderdelen.
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 50% van het eindcijfer
WPO Praktijkopdracht bepaalt 50% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:
Binnen de categorie WPO Praktijkopdracht dient men volgende opdrachten af te werken:
Het eindcijfer wordt op basis van twee deelcijfers bepaald : (1) de excursie-inspanning en –deelname (incl. het excursieverslag) voor 50% en (2) het mondeling examen tijdens de zittijd.voor 50%, waarbij beide onderdelen weliswaar ieder > 8/20 moeten zijn om deze berekening toe te passen (anders wordt het laagste cijfer van de twee onderdelen gegeven). Het examen betreft de leerstof van de hoorcolleges, de practica, de excursie en het studentenverslag. Er is schriftelijke voorbereidingstijd van het mondeling examen.
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de biologie: Standaard traject
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: geografie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: chemie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: fysica (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: wiskunde (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: ingenieurswetenschappen (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de lichamelijke opvoeding: standaard traject (120 ECTS, Etterbeek)
Master in de bewegings- en sportwetenschappen: Afstudeerrichting sportbeleid en sportmanagement - profiel onderwijs
Master in de bewegings- en sportwetenschappen: Afstudeerrichting fysieke activiteit, fitheid en gezondheid - profiel onderwijs
Master in de bewegings- en sportwetenschappen: Afstudeerrichting sporttraining en coaching - profiel onderwijs