6 ECTS credits
155 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 1010115ANR voor alle studenten in het 1e semester met een inleidend bachelor niveau.

Semester
1e semester
Inschrijving onder examencontract
Niet mogelijk
Beoordelingsvoet
Beoordeling (0 tot 20)
2e zittijd mogelijk
Ja
Onderwijstaal
Nederlands
Faculteit
Faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetensch.
Verantwoordelijke vakgroep
Biologie
Onderwijsteam
Tom Van der Stocken (titularis)
Onderdelen en contacturen
13 contacturen Hoorcollege
52 contacturen Werkvormen en Praktische Oef.
13 contacturen Zelfwerk en -studie
Inhoud

HOORCOLLEGES (HOC)

Tijdens de HOC worden de bouwstenen, de biota, de omstandigheden en hulpbronnen, de trofische niveaus, de gilden, de samenlevingsrelaties enz. grondig besproken, theoretisch én met praktische, herkenbare voorbeelden. Verschillende hoofdstukken omvatten:

  • Onderwerp van de ecologie en historische situering: o.a. definitie ecologie, ecologische hiërarchie, habitat en biotoop, biotische en abiotische factoren, weer en klimaat, tijd en successie, onderverdeling van de ecologie, type processen (deterministisch, stochastisch, random), inductief-deductief, evenwicht.
  • Omstandigheden en hulpbronnen: o.a. tolerantie, ecologische niche (fundamentele en gerealiseerde), ecologische niche modellen, temperatuur (homeotherm, poikilotherm, endotherm, ectotherm), pH, saliniteit, zonnestraling (systematische en niet-systematische variatie).
  • Populatie-ecologie: o.a. populatiegrootte, verspreiding, migratie, populatiedynamiek.
  • Interacties tussen populaties: o.a. competitie, predatie, parasitisme, commensalisme, mutualisme, competitieve uitsluiting, niche differentiatie, planktonparadox, Lota-Volterra model.
  • Gemeenschaps- en ecosysteemecologie: o.a. primaire en secundaire productie, trofisch niveau, trofische keten, voedselweb, sluitsteensoort, trofische cascade, biomassa, Eltoniaanse piramide, energiestromen, draagkracht, alternatieve stabiele toestanden.

 

EXCURSIE

Het OO omvat een meerdaagse excursie (bijvoorbeeld naar het Noord-Franse departement Pas-de-Calais, ‘site des 2 caps’, infralittoraal tot duinecosysteem) waarin belangrijke aspecten uit de ecologie worden toegelicht, en studenten kennis maken en ervaring opdoen met het verrichten van terreinwerk. 

 

PRACTICA (WPO)

De practica zijn afgestemd op de excursie. Enerzijds is het een voorbereiding op de excursie. Proeven voor de excursie worden voorbereid, een voorbereidende soortenkennis wordt aangeleerd, en materiaal afkomstig van het excursiegebied wordt geobserveerd, en op taxonomisch, biogeografisch en trofisch vlak geïdentificeerd. Na de excursie worden de waarnemingen, metingen en analyses uitgewerkt in groepsverslagen met informatie die tijdens de practica wordt aangereikt. Tijdens de practica wordt ook de regio van de excursie geografisch, historisch en ecologisch geschetst. Tijdens het practica wordt ook de nodige terminologie toegelicht met aandacht voor (1) de wetenschappelijke aanpak, (2) wetenschappelijk schrijven, maar ook (3) ecologische definities. Doorheen de practica worden er enkele wetenschappelijke teksten aangebracht, gaande van Nederlandstalige, populariserende artikels tot Engelstalige, wetenschappelijke literatuur.

Studiemateriaal
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Powerpointslides en ondersteunende artikels (beschikbaar op CANVAS), Canvas
Handboek (Aanbevolen) : Ecology: From Individuals to Ecosystems, From individuals to ecosystems, Begon M. & Townsend C. R., 5th edition, John Wiley & Sons Ltd, 2021
Bijkomende info

Bijkomende info

Voor de excursie wordt een financiële bijdrage gevraagd (in 2023 betrof dit €200*).

*Dit is een richtbedrag; deze gevraagde bijdrage kan variëren van jaar tot jaar in functie van de marktprijzen.

Studiemateriaal

  • Digitaal cursusmateriaal (vereist): Powerpointslides en ondersteunende artikels (beschikbaar op Canvas)
  • Handboek (aanbevolen): Ecology: From Individuals to Ecosystems, 5th Edition, Begon, M. & Townsend, C. R., 2021.
Leerresultaten

Algemene competenties

Eindcompetenties
De doelstelling van het betreffende OO is een analyse, een opsplitsing, een categorisatie van het ecosysteem, (a) volgens een trofische en functionele analyse, (b) volgens een ruimtelijke analyse (schaal, grenzen, en ecotones), en (c) volgens een taxonomische karakterisatie (dit laatste is hier van ondergeschikt belang en slechts een hulpmiddel voor bronnenonderzoek over betreffende soorten). 

Dit OO draagt expliciet bij tot verschillende leerresultaten van de opleiding ‘bachelor in de biologie’ (zie DLR codes). De student die de verschillende onderdelen van dit OO aandachtig bijwoont en de inhoud ervan grondig en inzichtelijk studeert: 

  • Kan een ecosysteem in zijn onderdelen opsplitsen, die onderdelen juist benoemen en de samenhang tussen de onderdelen onderzoeken – DLR 1.
  • Kan een ecosysteem of een deel daarvan beschrijfbaar en meetbaar maken, door het aflijnen en benoemen van de diverse onderdelen – DLR 1.
  • Verwerft inzicht in de methodologie, analytische technieken en gegevensanalyse in het kader van biologisch onderzoek – DLR 5 en 7.
  • Kan binnen een wetenschappelijke context onder begeleiding een probleemstelling en hypotheses formuleren – DLR 3 en 4.
  • Kan binnen een wetenschappelijke context onder begeleiding een experiment opstellen en hierbij de juiste methoden/technieken selecteren en toepassen, nauwkeurig werken en resultaten correct analyseren, synthetiseren en interpreteren – DLR 3, 5 en 7.
  • Verwerft inzicht in het zelfstandig uitvoeren van terrein- en labowerk – DLR 6.
  • Verwerft ervaring met het rapporteren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen binnen het vakgebied – DLR 9.
  • Kan constructief en probleemgestuurd werken in een team – DLR 10.

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 50% van het eindcijfer

WPO Praktijkopdracht bepaalt 50% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Mondeling examen met een wegingsfactor 1 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Zie Aanvullende info m.b.t. evaluatie.

Binnen de categorie WPO Praktijkopdracht dient men volgende opdrachten af te werken:

  • WPO Praktijkopdracht met een wegingsfactor 1 en aldus 50% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Zie Aanvullende info m.b.t. evaluatie.

Aanvullende info mbt evaluatie

Het eindcijfer wordt bepaald op basis van twee deelcijfers: (1) het HOC Examen Mondeling tijdens de zittijd voor 50%, en (2) de evaluatie van de diverse onderdelen binnen de WPO Praktijkopdracht voor 50%, waarbij beide onderdelen weliswaar ieder > 8/20 moeten zijn om deze berekening toe te passen (anders wordt het laagste cijfer van de twee onderdelen gegeven). Om te slagen voor de categorie WPO Praktijkopdracht dient er minstens een 10/20 behaald te worden voor het mondelinge examen van de WPO Praktijkopdracht. Het examen kan alleen afgelegd worden door studenten die hebben deelgenomen aan de excursie.

De categorie WPO Praktijkopdracht omvat:

  • Mondeling examen over de inhoud van de WPO Praktijkopdracht, met wegingsfactor 0.5 binnen de WPO Praktijkopdracht.
  • Excursie en verslag, permanente evaluatie en schriftelijke test m.b.t. soortenkennis, met samen een wegingsfactor 0.5 binnen de WPO Praktijkopdracht:
    • Excursie en verslag. Dit gedeelte beoordeelt studenten op basis van hun deelname en inspanning tijdens excursies, evenals de kwaliteit van en de inzet voor het daaropvolgende excursieverslag. Beoordelingscriteria omvatten, maar zijn niet gelimiteerd tot, de relevantie van de inhoud, correcte wetenschappelijke methoden en schrijfstijl, beoordeling door medestudenten en de effectieve verwerking van informatie uit WPO's, de excursies en literatuur.
    • Permanente evaluatie.
    • Schriftelijke test m.b.t. soortenkennis.

Deelname aan de practica (WPO) is verplicht. Onvolledige deelname aan de practica zal leiden tot een reductie van het cijfer voor het WPO-gedeelte. Ongewettigde afwezigheid bij practica geeft automatisch aanleiding tot geweigerde deelname aan het examen en aldus een 0/20 voor het WPO-gedeelte.

Toegestane onvoldoende
Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context

Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Bachelor in de biologie: Standaard traject
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: geografie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: chemie (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: fysica (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: wiskunde (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de wetenschappen en technologie: ingenieurswetenschappen (120 ECTS, Etterbeek)
Educatieve master in de lichamelijke opvoeding: standaard traject (120 ECTS, Etterbeek)