4 ECTS credits
120 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 4012497FNR voor alle studenten in het 2e semester met een gespecialiseerd master niveau.
Begrijpen dat de mens in biologische zin een "product" van zijn omgeving is, waarmee hij als nooit tevoren interageert. Inzicht verschaffen in de interactiemechanismen bij de blootstelling aan omgevingsfactoren, resulterende effecten en de risico's. Afleiding van beschermingsmaatregelen en veiligheidsnormen. De nadruk ligt op stralingsvelden welke de laatste decennia sterk toegenomen zijn als gevolg van de technologische ontwikkelingen. Een bijzondere nadruk ligt op medische hulpmiddelen en de ziekenhuisomgeving.• Inleiding: leven, koolstofcyclus, energiestromen, thermodynamische aspecten, ecosystemen, biodiversiteit, evolutie
• Impact van menselijke activiteiten op de omgeving: exploitatie, milieu-effecten, irreversibel habitatverlies
• Invloed van de "natuurlijke" en de "artificiële" omgeving op de mens: chemische, biologische en fysische agentia, elektriciteit, elektromagnetische velden en ioniserende straling, tijd-dosis relaties, reversibele en niet-reversibele biologischeeffecten, emissienormen versus blootstellingnormen; normen voor het publiek, werknemers en patiënten
• Interacties op niveau van de cel: de cel als bouwsteen van het leven, DNA als drager van het genetisch informatie, celdeling en -reproductie, schade door vrije radicalen, mutagene en carcinogene agentia, ouderworden, kanker
• Interacties op niveau van menselijke organen en systemen: regelsystemen in het menselijke lichaam, warmtehuishouding in de mens, bioheat model, kwetsbare organen en systemen t.a.v. de verschillende agentia
• Elektriciteit, veiligheid en reglementering: rechtstreekse en onrechtstreekse gezondheidsrisico's voor de mens, belangrijke fysische grootheden, afleiding van beschermingsmaatregelen en veiligheidsnormen, wetten, aanbevelingen, normen en regelgevingen in de Belgische en Europese context, normen voor medische elektrische apparatuur, EG conformiteitsmarkering, specifieke regelgeving voor ziekenhuizen en veiligheid van de medische hulpmiddelen, diensten voor preventie en bescherming op het werk, kwaliteitsbeheersingssystemen in de medische praktijk, risicobeheersing in de praktijk van de ingenieur (seminaries)
• Elektromagnetisme en de interacties met de mens: toewijzing van elektromagnetisch spectrum aan industriële, wetenschappelijke, medische toepassingen, thermische en niet-thermische biologische effecten op de mens, thermo-akoestische effecten, belangrijke fysische grootheden, bronnen van elektromagnetische velden, GSM- telefonie, microgolfverwarming, nabije veld en verre veld, numerieke dosimetrie, berekeningsmethoden, experimentele dosimetrie, fantomen, meetapparatuur, basisrestricties, referentieniveaus, Belgische en internationale richtlijnen en normen
• Medische toepassingen van elektromagnetisme: elektromagnetische stimulatie en detectie, nucleair magnetische resonantie, hyperthermie, diathermie, laserbehandeling, veiligheidsaspecten
• Ioniserende straling in de geneeskunde: radio-activiteit en straling voor diagnose, radioprotectie, radiotherapie, externe en inwendige bronnen, belangrijke fysische grootheden, begrippen van numerieke dosimetrie en berekeningsmethoden, basistechnologie en apparatuur, principes van experimentele dosimetrie
• Kritisch omgaan met speculatieve wetenschappelijke literatuur: inleiding tot statistiek en hypothesetoetsing, interpreteren van klinische en epidemiologische studies, voorbeelden van statistische valkuilen, statistische versus daadwerkelijke significantie
De officiele versie is te vinden op http://studiegids.ugent.be/2016/NL/studiefiches/E092720.pdf
nihil
BEGRIPPEN:
• Biologie en entropie, fotosynthese; evolutie, zure regen, broeikaseffect, globale
• opwarming, ozon-problematiek
• Milieuzorg; antigenen, toxische stoffen, bacteriën, virussen, mechanische trillingen;
• elektromagnetisch spectrum, excitatie, ionisatie. Immissie versus emissie
• Homeostatische regeling. Zenuwstelsel en endocrien systeem.Immuunsysteem.
• Bloed-hersenbarrière
• ISO-normen; dynamisch risicobeheersingssysteem, controle-organismen
• ISM frequenties; Microwave hearing; SAR (Specific Absorption Rate), SA (Specific
• energy Absorption); GSM, UMTS, EMC (ElectroMagnetic Compatibility); ICNIRP
• richtlijnen
• Nulhypothese, alternatieve hypothese
INZICHTEN:
• Biologisch leven is niet in strijd met 2de wet thermodynamica; Evolutie is de
• ruggengraat van biologie, levende wezens zijn een encyclopedie van hun eigen
• evolutie
• De biosfeer is geen onuitputtelijke bron van grondstoffen en geen bodemloze sterfput
• Bij niet-reversibele effecten moet de dosisgrootheid een integratie in de tijd omvatten;
• Normen voor publiek zijn lager dan voor beroepshalve blootgestelden; Ioniserende
• straling brengt vooral schade aan de cellen toe via de aanmaak van vrije radicalen;
• Waarom bepaalde organen kwetsbaar zijn
• Overgangsgebied tussen thermische en niet-thermische effecten is vaag; SAR is de
• fysische grootheid die thermische effecten karakteriseert; Bij stimulatie en
• magnetische resonantie zijn thermische effecten niet essentieel en zelfs ongewenst
VAARDIGHEDEN:
• Experimentele bepaling van SAR
• Opzetten van een stralingsdosimetrisch experiment met behulp van magnetische
• resonantie
• Kritisch napluizen van de "statistische bewijsvoering" in de literatuur
ATTITUDES:
• Kijk van de ingenieur op bio-ethische vraagstukken
• Plaatsen van risico's in een breder kader
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Andere bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Andere dient men volgende opdrachten af te werken:
Evaluatiemomenten
periodegebonden en niet-periodegebonden evaluatie
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de eerste examenperiode
Openboekexamen
Evaluatievormen bij periodegebonden evaluatie in de tweede examenperiode
Openboekexamen
Evaluatievormen bij niet-periodegebonden evaluatie
Vaardigheidstest, verslag
Toelichtingen bij de evaluatievormen
Niet-periodegebonden evaluatie: 2 practicumwerken, 10 taken, 2 projectverslagen.
Tweede examenkans in geval van niet-periodegebonden evaluatie
Examen in de tweede examenperiode is mogelijk
Eindscoreberekening
Periodegebonden/Niet-periodegebonden = 75%/25%
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Master in de ingenieurswetenschappen: biomedische ingenieurstechnieken: Standaard traject