7 ECTS credits
175 u studietijd

Aanbieding 1 met studiegidsnummer 4012693FNR voor alle studenten in het 1e semester met een gespecialiseerd master niveau.

Semester
1e semester
Inschrijving onder examencontract
Niet mogelijk
Beoordelingsvoet
Beoordeling (0 tot 20)
2e zittijd mogelijk
Ja
Onderwijstaal
Faculteit
Faculteit Wetenschappen en Bio-ingenieurswetensch.
Verantwoordelijke vakgroep
Bio-ingenieurswetenschappen
Onderwijsteam
Thierry Vandendriessche
Steven Ballet (titularis)
Ken Broeckhoven
Onderdelen en contacturen
39 contacturen Hoorcollege
Inhoud

Deel Drug Design:

De volgende onderwerpen worden voorgesteld:

  • Inleiding: Een overzicht van de verschillende stadia in de geneesmiddelontwikkeling wordt gegeven. Daarenboven worden zowel een kort historisch overzicht van belangrijke ontdekkingen als de verschillende bronnen voor de mogelijke ontdekking van nieuwe biologisch actieve producten voorgesteld. 
  • Discovery van hits en leidverbindingen, hit-to-lead proces, lead optimizatie
  • De bepaling van (Quantitatieve) Structuur-Activiteitsrelaties (Q)SAR, Hansch analyse, Topliss analyse, Craig plot
  • Het concept van verscheidene moleculaire modelleringstechnieken
  • Case study: Captopril: Rationele design van een ACE-inhibitor (enzyme inhibitor)
  • Case study: Losartan: Efficiënte synthese van een Angiotensine II antagonist
  • Case study: Cimetidine: Rationele design van een H2-antagonist, Synthese van Famotidine en Ranitidine
  • Case study: Rationele ontwikkeling van designed multiple ligands
     

Deel Modelleren van biomedische systemen:

In dit partim zal aan de hand van verschillende farmacokinetische en farmcodynamische parameters en modellen uitgelegd worden hoe het lichaam omgaat met toegediende geneesmiddelen en welke effecten deze geneesmiddelen hebben op het lichaam. Gebruik makende van wiskundige modellen zal de opname, distributie en eliminatie van het geneesmiddel en de kwantitatieve fysiologische respons van het lichaam beschreven worden. Het belang van dosering (inclusief het effect van ziektetoestand) en methode van toediening wordt aangeleerd, met bijzondere aandacht voor “controlled-release” technieken.


Deel Gene Therapy & Gene Editing:

Basisaspecten van Gentherapie:

1) Niet-virale gentransfer methoden:
i) Stabiele vs. tijdelijke transfectie (lipofectie, calcium fosfaat transfectie, electroporatie, …)
ii) Technologie op basis van transposons (bijv. Sleeping Beauty)

2) Virale gentransfer:
i) Retrovirale vectoren
ii) Lentivirale vectoren
iii) Adeno-geassocieerde virale vectoren
iv) Adenovirale vectoren
v) Oncolytische virussen

- De productiemethoden om deze verschillende gen-afleverende vectoren te generen zullen in detail worden besproken.

- De eigenschappen van elk van deze gen-afleverings methoden worden in detail besproken op het gebied van werkzaamheid en veiligheid. De veiligheidskwesties zullen zich richten op genotoxiciteit en de gevolgen voor het immuunsysteem van gentransfer.

3) Geavanceerde concepten in gentransfer en ‘gene editing’:
i) ‘Gene editing’ met designer nucleases (ZFNs , CRISPR/Cas9, TALENs): gerichte gencorrectie en integratie in ‘safe harbour’ loci; ‘on-target’ & ‘off-target’ effecten
ii) Gen silencing met behulp van dominant-negatieve eiwitten en RNA interferentie
iii) Genetische modificatie van somatische cellen
iv) Genetische modificatie van stam cellen (iPS cellen, ES cellen, hematopoietische stam cellen): voor-en nadelen voor regeneratieve geneeskunde

4) Voorbeelden van preklinische gentherapie studies met verschillende (virale) vectoren
- Gentherapie voor monogenetische ziekten (hemofilie, Duchenne spierdystrofie, Leber congenitale amaurosis, SCID, thalassemie), diabetes, kanker, enz.

 

Studiemateriaal
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Biomedische Ingenieurstechnieken: Drug Design, Cursustekst, notities hoorcollege en powerpoint presentaties Drug Design, Canvas
Handboek (Aanbevolen) : Handboek Of Pharmaceutical Controlled Release Technology, Chapters 10,11,22,23 (selected examples), Donald L. Wise, CRC Press, 9780824703691, 2000
Cursustekst (Vereist) : Gene Therapy & Gene Editing, Gene Therapy & Gene Editing, Door de prof
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Powerpoint slides zijn toegankelijk, Gene Therapy & Gene Editing, Canvas
Praktisch cursusmateriaal (Vereist) : Specifieke wetenschappelijke artikels, Gene Therapy & Gene Editing
Handboek (Aanbevolen) : An introduction to medicinal chemistry, Graham L. Patrick, 6de, Oxford University Press, 9780198749691, 2017
Handboek (Aanbevolen) : The organic chemistry of drug design and drug action, Richard B. Silverman, 3de, Elsevier, 9780123820303, 2014
Digitaal cursusmateriaal (Vereist) : Modelleren van biomedische systemen, Handouts powerpoint presentaties van deel Modelleren van Biomedische systemen” / “Handouts powerpoint slides of partim Physiological Engineering” komen en bij uitgeverij “Canvas”, Door de prof
Handboek (Aanbevolen) : Pharmacokinetics made easy, D. J. Birkett, 2de, McGraw Hill Australia, 9780070285279, 2009
Handboek (Aanbevolen) : Basic Transport Phenomena in Biomedical Engineering, Chapter 7 (selected examples), Ronald L. Fournier, 4de, CRC Press, 9781138749535, 2017
Bijkomende info

Alle powerpoint slides zijn toegankelijk via Canvas.

Deel Gene Therapy & Gene Editing:

Powerpoint slides zijn toegankelijk via Canvas. De lessen gaan alternerend door op campus Jette en campus Etterbeek met teleclassing, zodat de studenten zich niet hoeven te verplaatsen. De lessen die in Jette gedoceerd worden, zullen dus per tele-classing ‘live’ uitgezonden worden naar Etterbeek en vice versa. Ook discussie en Q&A met de docent blijven mogelijk met deze teleclassing faciliteit.

 

Leerresultaten

Algemene competenties

Deel Drug design (Steven Ballet)

Organisch chemische principes zijn vitaal bij het ontwerpen van geneesmiddelen en bij de interpretatie van hun werking. Naast een beschrijving van de ontwikkeling van een aantal modelgeneesmiddelen worden de biochemische werkingsmechanismen, het structuur-activiteitsverband, de bereiding en de chemische eigenschappen in detail besproken. Terzelfdertijd wordt ook aandacht besteed aan enkele theoretische en praktische aspecten van "drug design". De geneesmiddelen worden voor deze bespreking ingedeeld volgens hun biochemisch werkingsmechanisme. De elementaire aspecten van geneesmiddelensynthese worden eveneens summier aangebracht. Kennismaking met de fysicochemische achtergrond van moleculaire interacties en hoe deze worden aangewend voor de ontwikkeling van geneesmiddelen.
Gezien het beperkte tijdsbestek is het hier geenszins de bedoeling alle klassen van geneesmiddelen systematisch te bespreken, maar via enkele representatieve voorbeelden een bepaald principe toelichten.
 

De student kan:

  • de verschillende stadia van klinische ontwikkeling benoemen en beschrijven
  • formuleren van structuur-activiteitsrelaties
  • het biochemisch werkingsmechanisme van de besproken geneesmiddelen weergeven en bespreken
  • belangrijke fysicochemische eigenschappen van geneesmiddelen (en -kandidaten) benoemen en bespreken
  • de synthese (strategie) van aangebrachte geneesmiddelen geven en rationaliseren 


Deel Modelleren van biomedische systemen (Ken Broeckhoven)

De studenten begrijpen de belangrijkste farmacokinetische parameters.

De studenten begrijpen de mechanismen van geneesmiddelentransport in het menselijke lichaam.

De studenten zijn in staan de farmacokinetsche parameters toe te passen om de concentratie van eens geneesmiddel in het lichaam in functie van de tijd te voorspellen.

De studenten kunnen de vereiste doseringshoeveelheid en snelheid van toediening van een geneesmiddel bepalen, rekening houdend met ziektetoestanden.

De studenten kunnen de effecten van niet-lineaire farmacokinetiek voorspellen.

De studenten begrijpen de relatie tussen concentratie en effect van een geneesmiddel (farmacodynamica).

De studenten begrijpen het belang van controlled-drug-release.

De studenten zijn in staan mechanismen van controlled drug release uit te leggen. 



Deel Gene Therapy & Gene Editing (Thierry VandenDriessche)

De studenten zijn vertrouwd met i) de gentransfer/gentherapie problematiek op somatische en germinale cellen (transgenese) en (ii) het gebruik van embryonale en volwassen stamcellen in biotechnologische en biomedische toepassingen.

Beoordelingsinformatie

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 83% van het eindcijfer

Examen Schriftelijk bepaalt 17% van het eindcijfer

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Deel Drug Design met een wegingsfactor 1 en aldus 16.6% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Deel Drug Design

    Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding
  • Deel Gene Therapy & Gene Edi met een wegingsfactor 2 en aldus 33.2% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Deel Gene Therapy & Gene Editing

    Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding
  • Deel modelleren biomedi-syst met een wegingsfactor 2 en aldus 33.2% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Deel Modelleren van biomedische systemen
    Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding

Binnen de categorie Examen Schriftelijk dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Deel Drug Design met een wegingsfactor 1 en aldus 17% van het totale eindcijfer.

    Toelichting: Deel Drug Design

Aanvullende info mbt evaluatie

Deel Drug Design
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding en schriftelijk examen


Deel Modelleren van Biomedische Systemen
Mondeling examen met schriftelijke voorbereiding


Deel Gene Therapy & Gene Editing

De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Mondeling bepaalt 100% van het eindcijfer

 

Binnen de categorie Examen Mondeling dient men volgende opdrachten af te werken:

  • Mondeling examen met een wegingsfactor 1 en aldus 100% van het totale eindcijfer. 

 

Toelichting: Kennis en begrip worden geëvalueerd via een mondeling examen gebaseerd op een Powerpoint presentatie van een recent wetenschappelijk artikel op het vlak van gentherapie, gepubliceerd in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift. De relatie tussen en begrip van het lesmateriaal is een belangrijke factor. Examinatie vindt plaats in het Engels of Nederlands, afhankelijk van het feit of er al dan niet Engelstalige studenten aanwezig zijn.

 

Aanvullende info m.b.t. evaluatie

 

Het examen omvat een presentatie van 12 minuten over een artikel naar keuze, gebaseerd op de artikelen die beschikbaar zijn op het Canvas platform in de Gene Therapy module. De presentatie is typisch gebaseerd op maximaal 15 slides. De presentatie wordt gevolgd door een interactieve sessie van ongeveer 5 minuten, waarbij er vragen gesteld worden over (i) de inhoud van de presentatie en (ii) de relatie hiervan tot de cursus (bijvoorbeeld: indien u een onderwerp kiest met betrekking tot lentivirale vectoren, dan dient u de eigenschappen van deze vectoren te kennen en hoe ze geproduceerd worden, en motiveren waarom deze specifieke vector gebruikt werd in deze studie, en geen ander type zoals AAV). De Powerpoint slides van de Gene Therapy hoorcolleges zijn beschikbaar op Canvas.

 

Het examen/de presentatie zal plaatsvinden buiten de reguliere examenperiode.

 

De presentatie dient gemaakt te worden met Powerpoint, Keynote of een gelijkaardig format, en dient een introductie, doelstellingen, resultaten en conclusie te bevatten. De presentatie moet ook een kritische beoordeling van de paper/manuscript bevatten (dwz. wat zijn de beperkingen van de studie en hoe kun je deze verbeteren?).

 

Het doel is echt om te beoordelen of u de concepten die u geleerd heeft in de hoorcolleges toe te passen in een nieuwe context, op basis van een aantal recente artikelen in toptijdschriften i het onderzoeksdomein met een hoge impact factor (Nature journals, Science, New Engl J Med, etc. …). De studenten blijven aanwezig tijdens de hele sessie, teneinde op een interactieve manier vragen te stellen aan hun medestudenten. De studenten geven een peer-assessment score voor elke presentatie in hun respectievelijke sessie.

 

Het eindcijfer zal afhangen van:

1. Kwaliteit en structuur van de slides

2. Duidelijkheid van de mondelinge presentatie

3. Antwoorden op vragen (inzicht in de leerstof)

4. Kritische beoordeling van de bevindingen van het te bespreken artikel

+ Peer-assessment score 


Eindcijfer is het gemiddelde van de drie delen.

Om te slagen voor dit studiedeel dient een minimum score van 10/20 behaald te worden voor elk individueel partim.

Indien de student minstens de helft van de punten behaalt voor een partim, dan worden deelcijfers overgedragen naar de tweede zittijd en naar het eerstkomende academiejaar. 

 

Toegestane onvoldoende
Kijk in het aanvullend OER van je faculteit na of een toegestane onvoldoende mogelijk is voor dit opleidingsonderdeel.

Academische context

Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Master in de bio-ingenieurswetenschappen: cel- en genbiotechnologie: medische biotechnologie