10 ECTS credits
300 u studietijd
Aanbieding 1 met studiegidsnummer 6021834ENR voor alle studenten in het 1e en 2e semester met een verdiepend master niveau.
De opleiding van de Oogheelkunde van het UZ-VUB is vorm gegeven in stages. Een aantal kernvaardigheden heeft echter een langere leercurve. We hebben om deze reden besloten om het aanleren van een selectie van deze vaardigheden over meerdere stages uit te spreiden. Hier is dus sprake van lijnleren. Bij dit lijnleren moet specifieke aandacht besteed worden aan de continuïteit van de verschillende onderdelen van het leerproces.
Het algemeen oogheelkundig onderzoek
Het lichamelijk onderzoek dat de oogarts uitvoert is zeer specifiek en behelst de bediening van specifieke en vaak complexe apparatuur. De oogarts is voor diagnostiek vaak afhankelijk van het algemeen oogheelkundig onderzoek, minder van aanvullende onderzoeken. Er is evenwel een verschuiving naar meer imaging op hoger vergrotingsniveau in ontwikkeling. Tijdens de geneeskundige vooropleiding komt het oogonderzoek slechts summier aan bod. Het algemeen oogheelkundig onderzoek omvat inspectie, de visusmeting, refractiebepaling, oogdrukmeting, biomicroscopie van het voorsegment, directe en indirecte fundoscopie, gonioscopie en skiascopie. De eerste twee inleidende stages zijn dienovereenkomstig gericht op het aanleren van het algemene oogheelkundige onderzoek. Tijdens deze 2 stages doet de aso mee met algemene, tweedelijns spreekuren of doet het spoedspreekuur. Omdat de aso toegevoegd is, bestaat er geen productiedruk. De aso kan genoeg tijd nemen om de onderzoekstechnieken te oefenen.
Laserbehandeling
Binnen de oogheelkunde is de intraoculaire laserbehandeling een belangrijke behandelmodaliteit. Een groot aantal aandoeningen kan met deze non-invasieve chirurgische techniek behandeld worden. Een laserbehandeling vergt goede hantering van de spleetlamp, het gebruik van een diagnostische contactlens en een goede oog-hand coördinatie. De aso wordt geacht om aan het einde van de opleiding deze behandeling volledig zelfstandig en effectief uit te kunnen voeren.
In de UZ-VUB-oogheelkunde-opleiding is gekozen voor een stapsgewijze benadering. Eerst zal de aso kennis maken met de laserbehandeling en algemene basisprincipes hiervan. Hierbij worden onder supervisie YAG-laserbehandelingen uitgevoerd. Dit type laser wordt gehanteerd voor aandoeningen aan het voorsegment, zoals nastaar en glaucoom. De aso maakt hierbij kennis met het gebruik van een contactlens.
De volgende stap is de panretinale laserbehandeling van de retina. Dit vergt simultaan oogspiegelen door middel van een funduscontactlens en bediening van laserapparatuur. Tijdens de laserstage wordt onder voortdurende supervisie panretinale behandeling, later focale laser en PDT-laser uitgevoerd. Gedurende de stage zal de zelfstandigheid toenemen. Later in de stage zijn laserspreekuren geboekt waar de aso zelfstandig laserbehandelingen uitvoert met supervisie op afroep.
Oogchirurgie
Chirurgie neemt een belangrijke plaats in tijdens de opleiding tot oogarts. Specifiek voor oogchirurgie is de toepassing van microchirurgische technieken. Het oog is een klein orgaan, dus de meeste ingrepen worden uitgevoerd met behulp van een loepbril of een microscoop. Vanaf het begin van de opleiding assisteert de aso bij verscheidene ingrepen. Hiermee raakt de aso thuis in de grondbeginselen van de verschillende ingrepen.
Microchirurgie vergt een goede oog-hand coördinatie. De ontwikkeling van een goede oog-hand coördinatie vergt uitgebreide en specifieke training. Als eerste zal de aso macroscopische ingrepen doen als intraoculaire injecties, ooglidoperaties en chalazion-excochleaties. Daarna zullen moeilijkere ingrepen met de loepbril, zoals fijnere ooglidoperaties en strabismusoperaties, worden uitgevoerd. Tenslotte zal de aso getraind worden in het gebruik van de operatiemicroscoop. Tijdens het assisteren zal de aso beginnen met grovere extraoculaire handelingen onder de microscoop, zoals het hechten van conjunctiva. De afdeling beschikt daarnaast over een wetlab, waar onder een operatiemicroscoop geoefend kan worden met hechten en andere handelingen op dierlijke kadaverogen.
Cataractchirurgie
Binnen de oogchirurgie neemt de cataractchirurgie een voorname plaats in. Van alle oogheelkundige (en overigens ook alle niet oogheelkundige) operaties wordt de cataractoperatie landelijk het meest frequent uitgevoerd. Het is een complexe, microchirurgische ingreep met een lange leercurve en daarom het meest gebaat bij lijnleren.
Microchirurgische technieken zijn reeds getraind tijdens ooglid- en strabismusoperaties. Bij de cataractoperatie wordt gebruik gemaakt van de operatiemicroscoop. Het gebruik van de microscoop vergt een uitmuntende oog-hand coördinatie. Deze training wordt vooraf gedaan in het wetlab, waar op dierlijke kadaverogen onder een microscoop handelingen worden verricht. Bovendien is er ook de mogelijkheid om te oefenen op cataractchirurgie en het behandelen van daarbij voorkomende complicaties op de EYESI surgical simulator (voorhanden in Leuven). In vroege stages assisteert de aso cataractoperaties van stafleden. Hierbij doet de aso tevens ervaring op in het preoperatieve traject, het informeren van de patiënt over verwachtingen en complicaties van de operatie, en de postoperatieve controle. Theoretische kennis wordt met zelfstudie vergroot, waarbij ook door middel van landelijke cursussen specifiek aandacht wordt besteed aan technische kennis en vloeistofdynamiek.
In de cataractstage die na de opleiding op vrijwillige basis in de vorm van een fellowship wordt aangeboden aan hen die daar interesse voor hebben en chirurgisch vaardig genoeg zijn, wordt uiteindelijk begonnen met de cataractoperatie. Het fellowship speelt een belangrijke rol in het uiteindelijk bereiken van de bekwaamheid tot zelfstandig opereren.
WERKVORMEN
OLR 2: Heeft de vaardigheden, eigen aan het specialisme, verworven en past deze correct toe (M)
OLR 17: Blijft voortdurend de eigen vaardigheden verder ontwikkelen en verbeteren (M)
De beoordeling bestaat uit volgende opdrachtcategorieën:
Examen Andere bepaalt 100% van het eindcijfer
Binnen de categorie Examen Andere dient men volgende opdrachten af te werken:
Portfolio met functioneringsgesprekken op 100 %
PASS/ FAIL
Deze aanbieding maakt deel uit van de volgende studieplannen:
Master in de specialistische geneeskunde: oftalmologie